Çox sayda qadın oğurlandı, şəhərin mərkəzində divar hörüb... - İllər sonra ORTAYA ÇIXDI



 19:31 15.12.2022     1043

Təqvimlər 1906-cı ilin yaz aylarını göstərirdi. Mərakeşdə qadınlar bir-bir yoxa çıxmağa başlayır.

Əvvəlcə 10 qadın yoxa çıxdı və hər kəs yoxa çıxan qadınların başına nə gələ biləcəyini araşdırmağa başladı. Çox keçmədən bölgədə böyük bir çaxnaşma yaşandı, çünki cəmi iki həftə ərzində yoxa çıxan qadınların sayı 36-ya yüksəldi. Onlarla qadının başına gələnləri araşdırsa da, heç kim bir ipucu tapa bilməyib. Ancaq bir müddət sonra ortaya çıxan faktlar şübhəli kimi iki nəfəri göstərdi. Mərakeş küçələrində yoxa çıxan 36 qadının başına gələnlər tədricən üzə çıxanda yer silkələnib. Qatilə hər kəsin gözü qarşısında verilən cəza ən qəddar üsullardan biri kimi tarixə düşdü.

Hadj Mohammed Mesfewi və Annah Rahali 1900-cü illərdə Mərakeşdə, Mərakeşdə birlikdə yaşayırdılar. Kənardan baxanda onlar özbaşına görünən cütlük idilər. 60 yaşlarında olduğu düşünülən ikilinin öz ayaqqabı dükanı var idi. Onların yalnız dükanlarına gələnlərə ayaqqabı satmamaları olub. Digər tərəfdən dükana gələnlərə məktub yazmağa kömək edirdilər.

Qadınların bir-bir yoxa çıxmasından sonra ərazidə yaşayanlar bir müddət təşviş içində idilər. 1906-cı ilin aprelində qadınlar bir-bir yoxa çıxmağa başlayanda bölgədə yaşayan hər kəs hakimiyyət orqanları ilə əməkdaşlıq edərək qadınların başına nə gələ biləcəyini anlamağa çalışırdı. İlkin araşdırmalar heç bir nəticə verməsə də, heç kim təslim olmaq istəmirdi. Daha çox qadının yoxa çıxacağını düşünən rayon əhalisi baş verənlərə işıq salmaq üçün hakimiyyətə təzyiqlər edirdi.

İtkin düşən qadınların yaxınlarından alınan məlumat böyük bir təsadüfü üzə çıxarıb. İtmiş qadınların ortaq bir cəhəti var idi. Hadj Mohammed Mesfewi və Annah Rahali cütlüyü ilə 36 qadının əlaqəsi var idi. Bu qəribə təsadüf bütün gözlərin təkbaşına görünən cütlüyə çevrilməsinə səbəb olub. Bütün oxlar Meswefi və Rahali'nin dükanını göstərəndə, səlahiyyətlilər tezliklə ikiliyi tutdu və onları sorğu-sual etdi.

Hadj Mohammed Meswefi və Annah Rahali-dən yoxa çıxan qadınlarla əlaqəsinin olub-olmadığını soruşdular və uzun sürən sorğu-sualdan sonra ikisi cinayətlərini etiraf etdilər. Dindirmə zamanı üzə çıxan faktlar hər kəsi şoka salıb. Meswefi və Rahali cütlüyü dükana gələn qadınlara dərmanlı içki verib, əvvəlcə onları döyüb, sonra isə öldürüblər. Qadınların üzərindəki bütün qiymətli və ləl-cəvahiratları bir-bir toplayan ikili daha sonra onların başlarını kəsərək meyitləri evin aşağı hissəsində və ya yaşadıqları bağlarda basdırıblar. Cütlüyün qadınları öldürməsinə səbəb onların varlanmaq istəyi olub.
Qurbanlarını vəhşicəsinə qətlə yetirən ikilinin hərəkəti ərazidə yaşayan hər kəsi dəhşətə gətirib. İkilinin alacağı cəza az-çox aydın idi. Onlar çarmıxa çəkilməklə həyatlarına son verəcəkdilər. Lakin həmin vaxt Mərakeşdə yaşayan və dəhşətli hadisədən xəbərdar olan bəzi xarici diplomatlar da bu müzakirələrə qoşularaq, veriləcək cəzaya qarşı çıxıblar. Cütlüyün çarmıxa çəkilməsini “qeyri-insani cəza” kimi görən diplomatlar orta əsrlərə aid başqa bir cəza üsulunu təklif ediblər. Diplomatların təklifinə görə, o zamanlar xalq arasında 'Baş Qatil' olan Məsvefi və Rahali ilə birlikdə yaşadığı Rahalı əvvəlcə camaatın gözü qarşısında günlərlə işgəncəyə məruz qalacaq, sonra isə divar hörülmüşdü. diri-diri onların üzərində tikiləcəkdi.
Mesvefi və Rahaliyə verilən işgəncə hökmü 1906-cı il mayın 15-də başa çatdı. Hər gün həbsxanadan şəhərin ortasına gətirilən ikili camaatın gözü qarşısında vəhşicəsinə qamçılanıb. Dəhşətli hadisədən xəbərdar olan hər kəs iki nəfərin məruz qaldığı işgəncələrə şahid olmaq üçün şəhərin ortasına toplaşırdı. Meydana toplaşan izdiham günü-gündən çoxalırdı. Cütlüyün qamçılandığını görmək, onların fəryadını dinləmək istəyən yerli sakinlər işgəncənin baş verdiyi əraziyə axışıblar. Bu ağır işgəncələr nəticəsində ikisinin həyatını itirməməsi məqsəd qoyulsa da, Annah Rahali aldığı ölümcül zərbələrdən sonra həyatını itirib. Yalnız Mesvefi qaldı. Məmurlar işgəncə zamanı Mesvefinin həyatını itirməsinin qarşısını almaq üçün atdıqları hərəkətə son qoydular və beləliklə, dünya tarixinə düşəcək “divar hörmə” tətbiqinə start verildi.

Mesvefi və Rahaliyə verilən işgəncə hökmü 1906-cı il mayın 15-də başa çatdı. Hər gün həbsxanadan şəhərin ortasına gətirilən ikili camaatın gözü qarşısında vəhşicəsinə qamçılanıb. Dəhşətli hadisədən xəbərdar olan hər kəs iki nəfərin məruz qaldığı işgəncələrə şahid olmaq üçün şəhərin ortasına toplaşırdı. Meydana toplaşan izdiham günü-gündən çoxalırdı. Cütlüyün qamçılandığını görmək, onların fəryadını dinləmək istəyən yerli sakinlər işgəncənin baş verdiyi əraziyə axışıblar. Bu ağır işgəncələr nəticəsində ikisinin həyatını itirməməsi məqsəd qoyulsa da, Annah Rahali aldığı ölümcül zərbələrdən sonra həyatını itirib. Yalnız Mesvefi qaldı. Məmurlar işgəncə zamanı Mesvefinin həyatını itirməsinin qarşısını almaq üçün atdıqları hərəkətə son qoydular və beləliklə, dünya tarixinə düşəcək “divar hörmə” tətbiqinə start verildi.

Mesfeviyə son hökmün verilməsi üçün son tarix 11 iyun idi. Həmin gün gəlməzdən əvvəl dövrün qəzetləri Məsvefinin son anlarını izləmək istəyən bir çox insanın şəhərə axışdığını yazmışdı. Hacı Məhəmməd Məsfevinin edamı əvvəllər Mərakeşdə istifadə edilən bir üsul olmadığı üçün hər kəsin böyük marağına səbəb olub. O günün qeydlərinə görə, Mesvefi günlərlə işgəncələrə məruz qalmasına baxmayaraq heç vaxt dilənməmiş, ancaq üzərinə divar tikiləcəyi ilə üz-üzə gələndə ilk dəfə peşman olduğunu söylədi. Lakin onların son tələsik heç nəyi dəyişmədi.

Aysun / Demedia.az